Program „Mieszkanie na Start” to rządowa inicjatywa wspierająca młodych ludzi i rodziny w zakupie pierwszego mieszkania lub domu. Program zakłada preferencyjne warunki kredytowe, w tym dopłaty do rat kredytu przez okres 10 lat. Oprocentowanie w okresie dopłat ma być stałe, a po tym okresie zmienne. Wysokość oprocentowania preferencyjnego zależy od liczby osób w gospodarstwie domowym, gdzie im więcej osób, tym niższe oprocentowanie, sięgając nawet 0% w przypadku pięcioosobowych i większych gospodarstw domowych.
Kiedy wejdzie
program?
Program
„Mieszkanie na Start” prawdopodobnie wejdzie w życie 15 stycznia 2025 r. i
będzie obowiązywał do końca 2027 r. Szacowane koszty dopłat do kredytów w 2025
r. wyniosą ponad 1,15 mld zł, a w ciągu 10 lat prawie 19,4 mld zł. Pojawiają
się obawy o potencjalne problemy finansów publicznych, takie jak nadmierny
deficyt i pogłębienie dziury budżetowej. Jednak program nie jest dużym
obciążeniem w porównaniu do „Bezpiecznego kredytu 2%”, który kosztował Skarb
Państwa tyle samo w ciągu jednego roku.
Założenia
programu
Program
„Mieszkanie na Start” został zaprojektowany, aby ułatwić zakup pierwszego
mieszkania lub domu. Zmiany w nowej wersji programu obejmują:
Tabela 1: Limity dochodowe na 2025 rok
Liczba osób w gospodarstwie domowym | Limit dochodowy – netto (PLN) |
---|---|
1 osoba | 7 000 |
2 osoby | 11 000 |
3 osoby | 14 500 |
4 osoby | 18 000 |
5 osób | 21 000 |
Tabela 2: Limity wniosków na 2025 rok
Kwartał 2025 roku | Liczba wniosków |
---|---|
I kwartał | 25 000 |
II kwartał | 20 000 |
III kwartał | 15 000 |
IV kwartał | 15 000 |
Krytycy wskazują, że program może nie poprawić znacząco dostępności mieszkań dla przeciętnych obywateli. Obawy dotyczą głównie tego, że korzyści mogą trafić głównie do zamożniejszych osób oraz deweloperów, co może prowadzić do wzrostu cen mieszkań i ich mniejszej dostępności. Analizy wskazują, że program w ograniczonym stopniu zwiększa dostępność kredytową. Niskie limity dochodowe oraz kwartalne limity na przyjmowanie wniosków zmniejszają dostępność kredytów. Program premiuje gospodarstwa z wyższym wkładem własnym, co jest korzystne dla zamożniejszych kredytobiorców, ale ogranicza dostępność dla tych, którzy nie mają wystarczającego wkładu własnego.
2. Wpływ na ceny mieszkań
Zwiększony popyt,
napędzany preferencyjnymi warunkami kredytowymi, może prowadzić do wzrostu cen
nieruchomości, szczególnie w dużych miastach. Program “Bezpieczny Kredyt 2%”
spowodował wzrost popytu na mieszkania, co przy ograniczonej podaży
doprowadziło do wzrostu cen nieruchomości. Jak podaje NBP, w 2023 roku liczba
udzielonych kredytów hipotecznych wzrosła o 15% w stosunku do roku
poprzedzajacego, co bezpośrednio przełożyło się na wzrost cen mieszkań o 12%.
Eksperci obawiają się, że podobny efekt może wystąpić w przypadku wprowadzenia
programu „Mieszkanie na Start”.
3. Opłacalność
dla obywateli
Program
„Mieszkanie na Start” może być atrakcyjny dla rodzin wielodzietnych i osób z
niższymi dochodami. Oprocentowanie malejące w okresie dopłat jest korzystne,
ponieważ zmniejsza miesięczne raty i obciążenia finansowe. Jednak po 10 latach
oprocentowanie staje się zmienne, co wiąże się z ryzykiem wzrostu kosztów
kredytu.
Ponadto, program
„wymusza” posiadanie wkładu własnego, co może stanowić barierę dla mniej
zamożnych obywateli. W efekcie, osoby o niskich dochodach mogą mieć trudności z
korzystaniem z programu. Ogranicza to korzyści płynące z programu, zmniejszając
jego dostępność i opłacalność dla szerokiego grona obywateli.
Wnioski i rekomendacje
Podsumowanie
Program
„Mieszkanie na Start” w obecnym kształcie oferuje pewne korzyści, szczególnie
dla większych rodzin i osób z niższymi dochodami (mieszczące się w limicie
dochodowym). Jednak nie poprawi zdolności kredytowej Polaków i będzie ofertą
dla tych, których już wcześniej było stać na uzyskanie kredytu hipotecznego.
Ponadto premiuje osoby dysponujące dużym wkładem własnym. Krytycy programu
wskazują na potencjalne negatywne skutki, takie jak wzrost cen nieruchomości i
ograniczona dostępność dla przeciętnych obywateli. W efekcie, atrakcyjność
programu zależy od indywidualnych warunków finansowych potencjalnych
kredytobiorców oraz sytuacji na rynku nieruchomości.
Przeczytaj też:
Trendy i wyzwania na rynku kredytów hipotecznych w Polsce 2024
Sprzedaż mieszkania z lokatorem - praktyczne porady i analiza rynku 2024
Kredyt na Start vs Mieszkalnictwo Społeczne - kontrowersje
Kredyt na start - Program wspierający dostęp do mieszkań
Rok 2025 zapowiada się jako kluczowy moment dla polskiej polityki pieniężnej. Czy inwestorzy mają powody, by wierzyć w obniżki...
Czytaj dalejProgram „Kredyt na Start”, znany także jako „Kredyt 0 Procent”, to jedna z głównych inicjatyw rządowych mających wspierać...
Czytaj dalejDecyzje dotyczące stóp procentowych są kluczowym narzędziem polityki monetarnej. W Polsce ich znaczenie wzrosło w kontekście...
Czytaj dalej